Technologie w radzeniu sobie z lękiem i depresją
Tradycyjne terapie nie są jedyną dostępną opcją leczenia w walce z lękiem i depresją. Nowe technologie, takie jak aplikacje, wideorozmowy i systemy oparte na sztucznej inteligencji, stają się użytecznymi narzędziami wspierającymi osoby zmagającymi się z tego rodzaju zaburzeniami.
W jaki sposób nowe technologie wpływają na codzienne życie
Nowe technologie zrewolucjonizowały nasze życie: Internet, sieci społecznościowe, komputery, tablety i smartfony pozwalają nam na nieustanne bycie w kontakcie, głęboko modyfikując wiele naszych nawyków.1
Istnieją jednak pewne negatywne aspekty, które wpływają zarówno na ciało jak i umysł.
Ciało2
- nadmierne obciążenie narządu wzroku
- bóle mięśniowo-szkieletowe spowodowane nieprawidłowymi pozycjami, w jakich korzystamy z komputerów i smartfonów
- zaburzenia snu,
jak i na
Umysł1
- łatwość zdobywania informacji powoduje ograniczenie wykorzystania naszej pamięci, przez co jest ona mniej wydajna
- ciągłe narażenie na liczne bodźce obniża próg uwagi
- korzystanie z urządzeń elektronicznych może czasem odwrócić naszą uwagę od otaczającej nas rzeczywistości
- w niektórych przypadkach może rozwinąć się prawdziwe uzależnienie od urządzeń elektronicznych
Wśród korzyści, jakie nowe technologie wnoszą do sektora ochrony zdrowia, można wymienić możliwość:2
- monitorowania osób cierpiących na choroby przewlekłe
- monitorowania diety, aktywności fizycznej i pozyskiwania informacji dotyczących swojego zdrowia psychicznego
- uzyskania dostępu do elektronicznej dokumentacji dotyczącej zdrowia i konta pacjenta
- przeprowadzania zdalnych wizyt lekarskich
- przypominania o porze przyjmowania leków
Czy aplikacje i sztuczna inteligencja mogą pomóc w walce z lękiem i depresją?
W ostatnich latach coraz częściej wykorzystuje się nowe technologie w dziedzinie zdrowia psychicznego.3 Dzięki tym narzędziom dostęp do leczenia jest znacznie łatwiejszy, a w szczególności smartfony mogą być wykorzystywane do wzmacniania poczucia siły wspomagając pacjentów w radzeniu sobie z występującymi u nich zaburzeniami zdrowia psychicznego.4
Telefony komórkowe mogą zapewniać usługi w zakresie zdrowia psychicznego:4
- Ekonomiczne
- Oparte na dowodach naukowych
- W czasie rzeczywistym
Wśród aplikacji związanych z leczeniem lęku i depresji dostępne są:
- Wirtualny trener Noa – narzędzie oparte na sztucznej inteligencji, które pomaga rozpoznać objawy łagodnej depresji i może zapewnić wsparcie i udzielić porad dotyczących sposobów ograniczania zaburzeń depresyjnych i stanów lękowych w erze postpandemicznej.5
- Strona internetowa Monsenso wspomagająca utrzymanie dobrostanu psychicznego, która umożliwia kontakt lekarza i pacjenta za pośrednictwem przenośnego urządzenia dokonującego u pacjenta pomiarów wybranych parametrów, takich jak na przykład godziny snu i aktywność fizyczna. Dzięki temu lekarz może w wirtualny sposób dokładnie monitorować stan pacjenta i pomagać mu w przypadku wystąpienia epizodów depresji.6
- Woebot, bot oparty na sztucznej inteligencji posiadający umiejętność werbalnych interakcji z człowiekiem, rozpoznawania jego emocji i udzielania pomocy poprzez porady i ćwiczenia oparte na metodach terapii poznawczo-behawioralnej. Nie są to sesje psychoterapii w formie wideorozmów, ale działający poprzez aplikację program oparty o sztuczną inteligencję zaprojektowany w celu wspomagania radzenia sobie z depresją czy stanami lękowymi.7
Istotną realną alternatywę stanowią sesje psychoterapii prowadzone online
Alternatywą dla nowych technologii pomagających osobom z depresją , która dla niektórych może wydawać się zbyt bezosobowa, są z pewnością sesje psychoterapii prowadzone w formie wideorozmów. Po okresie pandemii, która wielu osobom utrudniła osobiste wizyty u terapeuty, coraz większą popularnością cieszy się psychoterapia zdalna za pośrednictwem telefonu komórkowego lub komputera.8
Jest to metoda równie skuteczna jak terapia w ramach osobistego spotkania, ale ma zalety związane z większą wygodą i poczuciem większej poufności. Dzięki możliwości rozmowy z psychologiem w wygodny sposób z własnego domu wiele osób przezwyciężyło strach i uczucie napiętnowania społecznego związane z rozpoczęciem terapii.3
Czy nowe technologie mogą zastąpić lekarza?
Większość aplikacji ukierunkowanych na wspomaganie leczenia lęku i depresji nie zastępuje relacji z terapeutą. Na przykład niektóre z tych aplikacji służą do zbierania informacji, które będą następnie przydatne lekarzowi w udzielaniu wsparcia.9 To pokazuje, jak działa znacząca większość tego rodzaju narzędzi cyfrowych.
Warto podkreślić, że w przypadku wystąpienia objawów lęku lub depresji zaleca się niepodejmowanie samodzielnego leczenia i skontaktowanie się najpierw ze specjalistą.
- Guida psicologi. W jaki sposób nowe technologie wpływają na mózg? https://www.guidapsicologi.it/articoli/quali-sono-gli-effetti-delle-nuove-tecnologie-sul-cervello
- Healthline. Niekorzystny wpływ technologii na dzieci. https://www.healthline.com/health/negative-effects-of-technology#effects-in-kids
- Santoro E. Interventi psicologici su internet e terapie digitali nell’ambito della salute mentale: siamo pronti? Recenti Prog Med. 2022;113:231-233.
- de Azevedo Cardoso T. Specifying the Efficacy of Digital Therapeutic Tools for Depression and Anxiety: Retrospective, 2-Cohort, Real-World Analysis. J Med Internet Res. 2023;25:e47350.
- La Repubblica. Wykorzystanie sztucznej inteligencji w walce z depresją: aplikacja dająca wsparcie pacjentom. https://www.repubblica.it/economia/2022/05/22/news/lintelligenza_artificiale_per_combattere_la_depressione_lapp_per_dare_supporto_ai_pazienti-350692792/
- Trentino salute digitale. Salute mentale. Gdy dobrze działa proces badawczo-innowacyjny i tworzy historię sukcesu. https://trentinosalutedigitale.com/blog/2021/05/04/quando-la-filiera-ricerca-innovazione-funziona-e-diventa-una-storia-di-successo/
- Agenda digitale. Gdy aplikacja staje się psychologiem: „przypadek” Woebot. Za i przeciw informatyce afektywnej. https://www.agendadigitale.eu/cultura-digitale/se-lo-psicanalista-e-unapp-il-caso-woebot-pro-e-contro-dellinformatica-affettiva/
- Il Sole 24 Ore. Zdalna psychoterapia, czy do odzyskania szczęścia wystarczy tylko kliknięcie? https://alleyoop.ilsole24ore.com/2023/03/27/psicoterapia-online/
- The Guardian. Poznaj Ellie, urządzenie, które potrafi rozpoznać depresję. https://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/sep/17/ellie-machine-that-can-detect-depression